Zelfcompassie

Het is een mooi woord, zelfcompassie. Het is ook wel een hip woord, je komt het tegenwoordig overal tegen. Daarom vind ik het ook wel een irritant woord en verliest het haar kracht een beetje. Maar laat ik het eens onder de loep nemen. Letterlijk betekent zelfcompassie: medelijden hebben met jezelf. (Zelf)medelijden heeft een ietwat negatieve connotatie gekregen, medelijden is iets voor sneue figuren. Echter, medelijden hebben is een vorm van empathie, meeleven of meevoelen met de ander. Zelfmedelijden zou dan zoveel zijn als: meevoelen met jezelf. Zo klinkt het al een stuk beter, toch?!

Meevoelen met mezelf, of zelfcompassie, is niet echt mijn sterke kant. Ik ben erg geneigd om emoties als verdriet en angst te verstoppen onder een dikke laag boosheid. Ik sta mijzelf nauwelijks toe om verdrietig of bang te zijn, tenzij het iets is waarover er in de maatschappij een consensus bestaat dat ‘men’ er verdrietig over hoort te zijn. Een voorbeeld daarvan is het overlijden van een dierbaar iemand. Als dat gebeurt kan ik met volle overtuiging verdrietig zijn. Nou ja, tot het moment waarop verdriet over ‘hoort’ te zijn of als ik vind dat ik een steun voor anderen moet zijn, dan kan mijn verdriet niet meer.

Ik vind het dus heel lastig om mijn gevoel gewoon te laten bestaan en ervaren. Ik heb wel enig idee hoe dat komt. Als ik vroeger gepest werd wilde ik niks laten zien, want ik wilde de pesters niet ‘belonen’ voor hun gedrag. Als ik zou huilen of bang zou zijn zouden ze dat alleen maar leuk vinden. Dus al dat verdriet en die angst verstopte ik onder boosheid. Dat is zo’n gewoonte geworden dat ik dat inmiddels automatisch doe. Daardoor weet ik soms niet meer weet wat ik voel en ben ik die emoties ook spannend gaan vinden.

Zomaar weer al mijn emoties voelen lukt mij niet. Dit aangeleerde gedrag kan ik wel afleren, maar dat gaat in hele kleine stapjes. Alle angsten en afweersystemen die ik heb opgebouwd door het pesten moeten weer afgebroken worden. Stapje voor stapje, stukje bij beetje kan ik dan weer gaan voelen hoe ik me werkelijk voel.

En als al die gevoelens er weer mogen zijn, is de volgende stap zelfcompassie.